Dag 17: Mooie momenten in Guilin Het Ronghu Lake hotel waar we, oh luxe, drie nachten verblijven, ligt aan het Lizemeer, precies waar de Perzikbloesemrivier daarin uitloopt. Vanuit onze kamer kunnen we iets zien van de bijzondere bergen, en vanaf de waterkant hebben we vanonder de geurend bloeiende osmanthusbomen een idyllisch uitzicht op bruggen, eilandjes en heel veel groen. Omdat we een boodschap te doen hebben in de lokale Bijenkorf (deze lijkt sprekend op de Nederlandse, met dien verstande dat merkartikelen hier bijna 2x zo duur zijn als bij ons) wandelen we 's morgens door het park richting de winkelstraat. En ook hier wordt gedanst, tai chi geoefend - het zijn voornamelijk ouderen die dat doen; we zien een man die achteruit loopt en later ook weer terug (dat is Alzheimerpreventie, legt Jing later uit) en de inmiddels vertrouwde mix van leeftijden. Een grootvader leert zijn kleinkind lopen, een andere opa wordt met kleinkind op schoot in zijn rolstoel door zijn vrouw en dochter rondgereden, en een stukje verderop houdt een man zijn oude, demente moeder in zijn armen zodat ze even rechtop kan staan. Ze ziet eruit alsof ze zelfs niet meer weet hoe dat moet. We lazen in de China Daily dat ouderenzorg een van de vier grootste problemen is in China, omdat kinderen naar de stad trekken en de ouders in de dorpen achterblijven. In de stad lijkt dat heel anders. Met dit beeld van zorgzaamheid, geduld en liefde onuitwisbaar op ons netvlies constateren we dat er in Nederland toch wel een enorme verschraling gaande is. Zulke zorgzaamheid voor ouderen hebben we hier al heel wat keren gezien, en ook dat heel veel ouderen binnen het dagelijkse leven hun eigen plek en functie lijken te hebben. Is dat het gevolg van eeuwenoude traditie van respect voor de oudere generatie? We vinden een ontbijtje in 'Moma', een Chinese kleine versie van de Coffee Company, kopen een flesje nagellak voor de optutterij van morgen en gaan even met de benen omhoog, want om 2 uur neemt schoondochter Jing ons mee naar het park. Daar zijn twee belangrijke trekpleisters van Guilin te zien: een grot en een dierentuin, mét panda's. De grot blijkt van enorme afmetingen en geheel begaanbaar te zijn gemaakt met wandelpaden met rechtopgeplaatste platte grindstenen. De in rad Chinees kwetterende gids wijst met haar LED-zaklamp op de vele tot de verbeelding sprekende, kakelbont verlichte druipsteenformaties (gelukkig vertaalt schoondochter wat ze zegt) en laat haar groep toeristen een paar maal stilstaan om de beroepsfotografen de kans te geven weer een paar yuan te verdienen bij de meest pittoreske plekken. We passeren zelfs een paar souvenirkramen - als we weg zijn gaat het licht uit en staan de verkopers in het stikkedonker... We krijgen een voorstelling: een Yao vrouw (een van de ethnische minderheden in deze streek) laat zien hoe lang haar kan groeien als je het je leven lang (wij denken dat ze een jaar of 50 is) niet afknipt, en hoe je die anderhalve meter steil zwart haar met een beetje handigheid maar zonder een enkele haarspeld weer tot een kunstige wrong op het hoofd kunt opbergen. Daarna verschijnt vanachter een gordijntje een vrouw (Qiao?) met minstens 25 cm bronzen nekringen om de hals - een soort kuisheidsgordel maar dan anders, wordt uitgelegd. 'For good luck' slaan we nog op de 131 trommels vlak voor de grotuitgang (1 yuan voor 1 trommelstok) en wandelen de berg af richting de Guilin Zoo. Onze voeten laten zich alweer flink voelen, dus we zijn blij dat de panda's (daar krijg je echt nóóit genoeg van) helemaal vooraan zitten. De eerste is een vrouwtje van zes jaar die het duidelijk warm heeft in dit subtropische klimaat en amechtig en met alle poten wijdbeens op een verhoging in haar verder prima uitgeruste buitenverblijf zit te hangsoezen. Haar vent zit in het aanpalende verblijf en doet wat panda's bijna altijd doen: slapen en eten. Maar hij gaat er eens goed voor zitten als er bezoek komt, en wij spelen het spel mee en fotograferen hem vanuit alle denkbare hoeken. De rode panda's - ze hebben en hier zes in totaal - zijn een feest om te zien. Ze zijn actief, eten, lopen, krabben zich en komen dichterbij dan ik ze in Artis ooit hebben kunnen bekijken. Maar van de apen worden we verdrietig. Drie soorten makaken in kale hokken (een makaak heeft van zichzelf al een beetje verdrietige blik, dus dit is dubbel akelig om te zien), en in een ander hok zitten doodshoofdapen en een gibbonmeisje. Dit is dus dierentuin zoals het níet moet - de publiekstrekker heeft het heerlijk, de rest moet maar zien hoe ze het redden. Wat hebben onze Artisdieren het dan toch vreselijk goed. Onderweg naar de uitgang lopen we door lanen en langs paden die feestelijk versierd zijn met rode vlaggetjes, boeketjes rode kunstrozen, kleurige windmolentjes, slingers, lampions, parasols en waaiers, allemaal vanwege de komende nationale feestdagen. Het avondprogramma bestaat uit...? Eten! Inmiddels is de Batavierenclan uitgegroeid tot zeven - Simon is erbij en ook Arjan, een van Jacobs beste vrienden. Het is wederom heet ('là') en heerlijk, we drinken thee en bier om de af en toe flink uitslaande binnenbrandjes te blussen en gaan na het eten naar het huis van de Chinese schoonouders. Ping en Guangzhao wonen in een ruim appartement iets buiten het centrum van Guilin. We beklimmen de onverlichte stenen trappen en komen terecht in een ruim, gezellig huis waar de eettafel alweer staat volgeladen, ditmaal met een keur aan verse vruchten. We krijgen een 'tour de la maison': de kamer van Jings vader heeft langs de wand kasten waarin hij zijn trofeeën bewaart - veel moois uit Nederland, onder andere, de ouderslaapkamer is ruim en licht, de keuken functioneel en praktisch (Jacob blijkt ook daarin helemaal thuis), een reservekamer voor logées, en tot slot zien we het pièce de réstistance: de kamer van het bruidspaar! De deuropening is versierd met slingers en spreuken, het bruidsbed met heel veel rood beddengoed gedekt, en op de nachtkastjes vergrotingen van enkele van hun trouwfoto's 'avant la lettre'. De Zhangs hebben er iets prachtigs van gemaakt, en deze kamer zal voor altijd in deze staat blijven, zodat het paar elke keer als ze in China zijn, daarin kunnen slapen, vertelt Jacob, die hier trouwens Er-wa wordt genoemd. Dat betekent 'tweede kind' en is dus bijzonder in deze maatschappij waar een gezin en dus ook dat waar Jing in is geboren, maar één kind krijgt. Het speech- en geschenkmoment breekt aan. Otto spreekt mooie woorden en overhandigt de nieuwe in-laws het fotoboek van de trouwerij in Amsterdam, wij geven Van Gogh parafernalia, Annet heeft een Delfts blauw jeneverkruikje meegebracht, en samen geven Marjon, Annet en ik een toepasselijke, bij de Verboden Stad in Beijing gekochte Chinese prent. Aan mijn bijna-schoondochter geef ik een parelkettinkje - ooit door de moeder van een vriendin prachtig met de hand geknoopt en van een gouden slotje voorzien. Het is wederom een blij moment met veel glimlachen, dankbetuigingen en zoenen. Om twaalf uur storten we onze bedden in - morgen is de grote dag!